Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS)

Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS)  is een progressieve zenuw/spierziekte.

De werkzaamheid van cannabis bij de bestrijding van spasticiteit, pijn, speekselvloed en andere symptomen bij ALS is vooralsnog onbewezen. Eerdere studies hebben aangetoond dat cannabis het immuunsysteem beïnvloedt en de afweerreactie onderdrukt. Omdat het immuunsysteem mogelijk ook een rol speelt bij het ontstaan van ALS, zou men in theorie kunnen denken dat cannabis van nut zou kunnen zijn in de behandeling van ALS. Kleine wetenschappelijke dierstudies suggereren dat cannabis mogelijk een beschermend effect heeft op de zenuwen en de ziekteprogressie bij ALS zou kunnen vertragen. Overzichtsstudies, waaronder de studie van de internationale expert groep ALS untangled, concluderen dat er meer onderzoek nodig is om eventuele effecten op het ziekteverloop en de overleving beter in kaart te brengen.

Er zijn maar een paar studies gedaan naar het gebruik van cannabis bij ALS-patiënten. Uit een anoniem vragenlijstonderzoek uit 2004 onder 131 patiënten uit Amerika, bleek dat 13 patiënten in het afgelopen jaar cannabis hadden gebruikt. Deze patiënten hadden een positief effect ervaren op hun eetlust, depressieve klachten, pijn, spasticiteit en speekselvloed. Een studie van 2010 onderzocht het effect op spierkrampen bij 27 ALS-patiënten. Er werd geen positief effect op de spierkrampen geobserveerd, maar de studie was waarschijnlijk niet groot genoeg om een positief effect aan te kunnen tonen.

Cannabidiol verbeterde symptomen bij een patiënt met amyotrofische laterale sclerose volgens een artikel van een Oostenrijks wetenschapper. Hij beschreef de casus uitvoerig in zin artikel. De patiënt, een huisarts van begin zestig, merkte ongeveer anderhalf jaar lang een pijnloze zwakte in de voet en een verminderde functie van zijn rechterhand. Ondanks behandeling met Riluzol, vorderde de symptomen relatief snel. Daarom besloot de patiënt, Cannabidiol (CBD, 2 × 200 mg per dag) als extra medicatie in te nemen. Hij verhoogde de dagelijkse dosis naar 2 × 300 mg. Binnen 6 weken herstelde zich de beïnvloede functie van de rechterhand en voet bijna volledig en de dysphagia [gestoorde spraakfunctie) kwam gedeeltelijk terug.  De verbetering hield ongeveer 10 weken aan, waarna een kleine progressie van de symptomen werd geobserveerd.[1]

Het aantal CB2 receptoren in de hersenen van patiënten met ALS is verhoogd. Na de dood van patiënten met ALS (Amyotrofische laterale sclerose) bevatte hun hersenen meer CB2 receptoren dan gezonde mensen, terwijl de CB1 receptor niet werd beïnvloed. Conclusie “deze waarnemingen die gericht zijn op die deze receptor een ondersteuning kan zijn voor het ontwikkelen van neuroprotectieve therapie” bij deze populatie.  [2]

Cannabidiol moduleerd genen, die met amyotrofische laterale sclerose is gerelateerd.  Met behulp van menselijke cellen, toonde onderzoekers aan dat Cannabidiol (CBD) de expressie, van genen wezenlijk veranderde, welke met de pathologie van amyotrofische laterale sclerose, oxidatieve stress, mitochondriale dysfunctie en excitotoxicity samen hangen.[3] 

Inactivering van de CB2-receptor versnelt een muismodel van amyotrofe laterale sclerose. Nieuw onderzoek met een muismodel van amyotrofe laterale sclerose suggereert dat activatie van de CB2-receptor neuroprotectief kan zijn bij amyotrofe laterale sclerose.Instituto Universitario de Investigación en Neuroquímica, Universidad Complutense, Madrid, Spanje.[4]

De concentratie van anandamide was negatief geassocieerd met de duur van de ziekte bij Amyotrofische Laterale Sclerose. In een onderzoek onder 47 patiënten met amyotrofische LATERALE sclerose en 19 gezonde volwassenen vonden onderzoekers veranderingen in de endocannabinoïde bloedspiegels. De concentraties anandamide en oleylethanolamide waren omgekeerd evenredig met de duur van de ziekte, terwijl palmitoylethanolamine positief was gecorreleerd. Er was geen verband tussen endocannabinoïde niveaus en de ernst van de ziekte. Luke’s Rehabilitation Institute, Spokane, VS. Carter GT, et al. Muscle Nerve. 2020 Oct 23. [in press]

Cannabis kan heilzaam zijn bij neuropathische pruritus bij amyotrofische laterale sclerose volgens een case report. Cannabis verminderde effectief pruritus als gevolg van beschadigde kleine vezels bij een 60-jarige man met amyotrofische laterale sclerose volgens een rapport van onderzoekers van de University of British Columbia in Vancouver, Canada. De symptomen waren resistent tegen standaard medicatie. Zij schreven dat een “gebalanceerde orale cannabinoïde van een gelicentieerde producent” werd gebruikt. “De patiënt vertoonde verbetering in zijn pruritus score van 7/10 tot 3/10. Er was aanvankelijk een verhoogde sedatie, maar tolerantie ontwikkelde zich snel.” De auteurs concludeerden dat “cannabinoïden mogelijk veilig en effectief zijn bij de behandeling van neuropathische pruritus”.Lou K, Murphy S, Talbot C. Cannabinoids for the treatment of refractory neuropathic pruritus in amyotrophic lateral sclerosis: A case report. Palliat Med. 2021:2692163211045314

 

Meer weten over medicinale cannabis? Kijk op de website van de BMC. Meer wetenschappelijk onderzoek is te vinden op de IACM website.

[1] Nahler J. Co-medication with cannabidiol may slow down the progression of motor neuron disease: a case report. Gen Pract (Los Angel) 2017;5:4.

[2] Espejo-Porras F, et al. Amyotroph Lateral Scler Frontotemporal Degener. 2018:1-10.

[3] Soundara Rajan T, et al. J Cell Biochem. 2016 Oct 7. [In press]

[4] Rodríguez-Cueto C, et al. Brain Pathol. 2021:e12972.

Partnerorganisatie van PGMCG

Marian Hutten, voorzitter en oprichtster PGMCG

Genomineerd als Patiënt Ambassadeur van de IACM 2018-2019

Nederlands Patiënt afgevaardigde en vertaler van de IACM
De International Association for Cannabinoid Medicines
CannabisMedOrg
Bonn, Germany

Overige onderzoeken op de IACM over ALS